هاری یک بیماری ویروسی کشنده است که سیستم عصبی مرکزی پستانداران، از جمله سگ‌ها و انسان‌ها، را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری از طریق بزاق حیوان آلوده، معمولاً از طریق گاز گرفتن، منتقل می‌شود. هاری یک تهدید جدی برای سلامت عمومی است و پیشگیری از آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک در سگ خود، فوراً با دامپزشک تماس بگیرید. تشخیص زودهنگام و اقدام سریع می‌تواند جان حیوان و انسان‌ها را نجات دهد.

19 نکته ضروری در مورد هاری سگ ها: علائم، پیشگیری و واکسیناسیون

هاری چیست و چرا باید نگران آن باشیم؟

هاری یک بیماری ویروسی کشنده است که به سیستم عصبی مرکزی حمله می‌کند. این بیماری می‌تواند هم حیوانات و هم انسان‌ها را درگیر کند و متاسفانه درمان قطعی برای آن وجود ندارد. به همین دلیل، پیشگیری از هاری، کلید نجات جان حیوانات و انسان‌ها است. سگ‌ها، مخصوصا سگ‌های ولگرد، یکی از مهم‌ترین عوامل انتقال هاری به انسان هستند. شناخت علائم هاری در سگ‌ها و انجام اقدامات پیشگیرانه، از جمله واکسیناسیون، می‌تواند از شیوع این بیماری خطرناک جلوگیری کند. در این مقاله، 19 نکته کلیدی در مورد هاری در سگ‌ها، علائم بیماری، راه‌های انتقال و روش‌های پیشگیری را بررسی خواهیم کرد.

1. هاری از طریق بزاق آلوده منتقل می‌شود.

ویروس هاری عمدتاً از طریق بزاق حیوان آلوده منتقل می‌شود. این انتقال معمولاً از طریق گازگرفتگی یا خراش ایجاد شده توسط دندان‌های آلوده صورت می‌گیرد. حتی لیسیدن زخم باز توسط حیوان آلوده نیز می‌تواند باعث انتقال ویروس شود.

2. دوره کمون هاری متغیر است.

دوره کمون (دوره نهفتگی) هاری، یعنی فاصله زمانی بین ورود ویروس به بدن و شروع علائم، می‌تواند بسیار متغیر باشد و از چند روز تا چند ماه یا حتی سال‌ها طول بکشد. این مدت زمان به عوامل مختلفی از جمله محل ورود ویروس، میزان ویروس وارد شده و سیستم ایمنی فرد یا حیوان بستگی دارد.

3. تغییر رفتار، اولین نشانه هاری در سگ‌ها است.

اولین نشانه‌های هاری در سگ‌ها اغلب به صورت تغییر در رفتار ظاهر می‌شود. سگی که معمولاً آرام و مهربان است ممکن است ناگهان عصبی و پرخاشگر شود، و بالعکس. سگی که ترسو است ممکن است بیش از حد جسور شود. این تغییر رفتار می‌تواند شامل بی‌قراری، اضطراب، تحریک‌پذیری، یا حتی افسردگی باشد.

4. پرخاشگری غیرعادی، یک علامت هشدار دهنده است.

یکی از بارزترین علائم هاری در سگ‌ها، پرخاشگری غیرعادی است. سگ ممکن است بدون دلیل مشخص به افراد، حیوانات یا حتی اشیاء حمله کند. این پرخاشگری می‌تواند به صورت گاز گرفتن، پنجه کشیدن یا پارس کردن‌های شدید و بی‌دلیل بروز کند.

5. ترس از آب (Hydrophobia) همیشه وجود ندارد.

ترس از آب (هیدروفوبیا) یکی از علائم کلاسیک هاری است، اما این علامت همیشه در سگ‌های مبتلا دیده نمی‌شود. در واقع، این علامت بیشتر در انسان‌ها مشاهده می‌شود. سگ‌های مبتلا ممکن است در بلعیدن آب مشکل داشته باشند، اما لزوماً از آن نمی‌ترسند.

6. فلج عضلانی، علامت پیشرفته هاری است.

با پیشرفت بیماری، فلج عضلانی در سگ مبتلا به هاری ظاهر می‌شود. این فلج معمولاً از پاها شروع می‌شود و به تدریج به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد. فلج عضلات گلو و فک می‌تواند باعث افتادگی فک و بیرون آمدن زبان شود.

7. ترشح بیش از حد بزاق، نشانه‌ای از آسیب به سیستم عصبی است.

ترشح بیش از حد بزاق (سیالوره) یکی دیگر از علائم رایج هاری در سگ‌ها است. این علامت به دلیل آسیب به سیستم عصبی و اختلال در کنترل عضلات دهان و گلو ایجاد می‌شود. بزاق ممکن است غلیظ و کف‌آلود باشد.

8. مشکل در بلع، نشانه‌ای از فلج عضلات گلو است.

سگ مبتلا به هاری ممکن است در بلعیدن غذا و آب مشکل داشته باشد. این مشکل به دلیل فلج عضلات گلو ایجاد می‌شود. سگ ممکن است سعی کند غذا بخورد یا آب بنوشد، اما قادر به انجام آن نباشد.

9. تشنج، علامت نهایی هاری است.

تشنج یکی از علائم نهایی هاری است و نشان می‌دهد که ویروس به شدت به سیستم عصبی آسیب رسانده است. تشنج‌ها ممکن است خفیف یا شدید باشند و می‌توانند منجر به کما و مرگ شوند.

10. هاری در سگ‌ها دو فرم دارد: خشمگین و فلجی.

هاری در سگ‌ها به دو شکل اصلی ظاهر می‌شود: هاری خشمگین ( furious rabies) و هاری فلجی ( paralytic rabies). در هاری خشمگین، سگ پرخاشگر و تحریک‌پذیر می‌شود. در هاری فلجی، سگ دچار فلج عضلانی می‌شود.

11. هاری خشمگین خطرناک‌تر است.

هاری خشمگین به دلیل پرخاشگری شدید سگ مبتلا، خطرناک‌تر از هاری فلجی است. سگ مبتلا به هاری خشمگین ممکن است به هر چیزی حمله کند و احتمال انتقال ویروس به انسان را افزایش دهد.

12. هاری فلجی ممکن است با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شود.

هاری فلجی ممکن است با بیماری‌های دیگر که باعث فلج عضلانی می‌شوند، اشتباه گرفته شود. به همین دلیل، تشخیص دقیق هاری از اهمیت بالایی برخوردار است.

13. تشخیص قطعی هاری پس از مرگ انجام می‌شود.

تشخیص قطعی هاری در سگ‌ها تنها پس از مرگ و با بررسی نمونه‌های مغزی انجام می‌شود. آزمایش‌هایی مانند ایمونوفلورسانس مستقیم (DFA) برای شناسایی ویروس هاری در بافت مغز استفاده می‌شوند.

14. واکسیناسیون، بهترین راه پیشگیری از هاری است.

واکسیناسیون، موثرترین راه برای پیشگیری از هاری در سگ‌ها است. واکسن هاری باید در سنین پایین (معمولاً بین 3 تا 6 ماهگی) به سگ تزریق شود و سپس به طور منظم، سالانه یا هر سه سال یکبار، تکرار شود.

15. واکسیناسیون سگ‌های ولگرد، برای کنترل هاری ضروری است.

واکسیناسیون سگ‌های ولگرد نقش مهمی در کنترل و پیشگیری از شیوع هاری در جامعه دارد. برنامه‌های واکسیناسیون گسترده برای سگ‌های ولگرد می‌تواند به کاهش خطر انتقال هاری به انسان‌ها و سایر حیوانات کمک کند.

16. اگر توسط سگی گاز گرفته شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

اگر توسط سگی گاز گرفته شدید، حتی اگر سگ واکسینه شده باشد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است تزریق واکسن هاری و ایمونوگلوبولین ضد هاری (HRIG) را برای جلوگیری از ابتلا به هاری تجویز کند.

17. زخم را با آب و صابون به مدت 15 دقیقه بشویید.

قبل از مراجعه به پزشک، زخم ناشی از گازگرفتگی سگ را با آب و صابون به مدت 15 دقیقه به خوبی بشویید. این کار می‌تواند به کاهش خطر عفونت و ورود ویروس هاری به بدن کمک کند.

18. سگ گازگیرنده را به دامپزشکی معرفی کنید.

در صورت امکان، سگ گازگیرنده را شناسایی و به دامپزشکی معرفی کنید. دامپزشک می‌تواند سگ را از نظر علائم هاری بررسی کند و در صورت لزوم، آن را برای مدتی تحت نظر بگیرد.

19. اطلاع رسانی به مقامات بهداشتی، برای کنترل شیوع هاری حیاتی است.

در صورت مشاهده هرگونه مورد مشکوک به هاری در سگ‌ها، باید بلافاصله به مقامات بهداشتی اطلاع دهید. این کار به آنها کمک می‌کند تا اقدامات لازم را برای کنترل شیوع بیماری انجام دهند و از سلامت جامعه محافظت کنند.